Door: Robert Wienesen
Tijd om een uniek stukje spoortechnisch materieel in de schijnwerper te zetten, de BR 701 van minitrix die recentelijk als proficlub model (jaar 2009) op de markt is gekomen. Uiteraard met een bijpassende vertraging van ongeveer ¾ jaar hetgeen nog beperkt is in vergelijking met sommige andere producten vanuit de minitrixfabriek.
Geschiedenis/Grote voorbeeld
Het leven van deze kleine bovenleidingswagens begint in de jaren ’50 van de vorige eeuw met de ontwikkeling van de VT 95 (BR 795) en VT 98 (BR 798). Beide zijn de roemruchte rode railbussen van de Deutsche Bundesbahn welke waren bedoeld om de zeer inefficiënte en kostbare stoomtractie op de zijlijnen te vervangen. Ten tijde van deze periode was de DB ook druk bezig om de belangrijke hoofdlijnen onder draad te brengen, hierdoor ontstond een tekort aan voertuigen die geschikt waren voor de bouw en onderhoud van de rijdraad. De oplossing werd gevonden in de VT 55 (later BR 701) welke sterk verwant was aan de VT 98 (beide tweemotorige motorwagens met een lengte van 13,95 m) het enige verschil was de hoogte van het dak, wat bij de VT 55 verhoogd werd en voorzien van een dakkoepel en een draaibare werkbühne.
De eerste VT 55 werd in dienst gesteld in een purperrode kleurstelling in 1955 en over een periode van bijna 20 jaar werden er bijna 170 gebouwd (waavan een twintigtal eenmotorige wagens die later gelijk zijn getrokken met de rest van de serie). Ook tegenwoordig zijn ze nog steeds op de sporen terug te vinden. Een deel is nog steeds in dienst bij de DB AG (of eigenlijk de dochter DB Netz Instandhaltung), andere hebben onderdak gevonden bij andere spoorbouwbedrijven (bijvoorbeeld Siemens) of musea.
Het model
Zo die zit goed verborgen in de verpakking, tijd om de motorwagen op te snorren en wat rond te laten snorren. Het eerste dat opvalt is de dakuitrusting. Daar waar een gewone railbus een saaie bedoeling is heeft deze unit een complete daktuin aan appendages, top dus. We lopen er even een paar langs na een mooie overzichtsplaat.
We beginnen met de werkbühne. Netjes gelegen op het dak bestaand uit diverse kunststof onderdelen welke ook te bewegen zijn. Zo kan keurig netjes het hekwerk op- en neergeklapt worden. Hierbij moet eerlijk gezegd worden dat het gekozen systeem van hekwerkjes redelijk kwetsbaar is. Zo schoot een van de dwarse spijltjes uit het hekwerk na enkele keren op- en neer laten gaan. Misschien wel mooi dus maar door de keuze voor plastic gewoon wat minder functioneel. Dit soort details zijn gebaad bij het gebruik van geetste onderdelen.
De bühne zelf kan worden gedraaid ten opzichte van de motorwagen zodat ook de bovenleiding van het naastgelegen spoor of de bovenleidingsmast bereikt kan worden. Het systeem bestaat simpel weg uit een kunststof systeem dat wat weg heeft van een plug. Het is hierdoor redelijk stabiel en kan relatief simpel gedraaid worden. In het midden van de schacht zit een veertje van ca. 4 cm lang.
Andere details zijn uiteraard de schijnwerpers en traanplaten (voetplaten) op het dak alsmede diverse antennes en een kleine dakkoepel (inspectie). Simpel en netjes. Als laatste zit er een pantograaf (type sommerfeld) op het dak. Die is redelijk grofstoffelijk tussen alle aangezette details, maar hiervoor kan altijd vervanging worden gezocht in de vorm van een Hammerschmid DBS 54, hetgeen wel is aan te bevelen voor de looks van het model.
De kleurstelling van het model is overigens kanariegeel met een zwart onderframe en een licht grijs dak. Deze kleuren zijn mooi gescheiden van elkaar en de beschrifting is zoals gebruikelijk scherp en leesbaar. In dit geval draagt de lok (naast het bekende DB keks) het nummer 701 033-3. Verdere details zijn in reliëf aanwezig (handgrepen, stekkerdozen etc). De enige details die zelf aangebracht dienen te worden zijn remslangen (2 stuks per zijde) en een koppeling. De gaatjes zijn hiervoor aanwezig en het is met enig geduld (en een stabiel, fijn pincet) best wel te doen.
Technische uitrusting
De technische uitrusting is grotendeels gelijk aan de eerder uitgebrachte railbus BR 798 (art.nr 12555) alleen dan zonder de bekende bijwagens. Immers dit is meer een ster voor solo-optredens. De kap is te openen door er twee dunne paperclips tussen te zetten in het midden van het kapje. Zodra de kap eraf is kijk je op de print (met ingesoldeerde Sx/DCC decoder) welke ook de verlichting bevat. De motor zelf is weggewerkt onder het interieur maar door z’n formaat is deze zichtbaar achter de zijruitjes en deuren van het model. Het is echter niet heel storend door de ietwat melkachtige gloed in de zijramen en de toepassing van een lichtgrijs interieur.
De motorwagens is uitgerust met (zoals eerder genoemd) een multiprotocoldecoder, vergelijkbaar met de DHL-160. Dat betekent dat deze automatisch schakelt tussen analoog, DCC en Selectrix. Prima decoder overigens maar voor de DCC-rijder die graag alle mogelijke CV’s zelf wil inregelen wat beperkt. Voor mij voldoet de decoder overigens gewoon want ik ben selectrix-rijder. Puntje van kritiek, de binnenverlichting en de front/sluitverlichting zijn aan elkaar gekoppeld. Het was mooier geweest als ze de verlichting zodanig hadden opgebouwd dat deze apart geschakeld kon worden op de hoornfunctie van de Sx-decoder.
De Front/Sluitverlichting is overigens met LEDs uitgevoerd en wisselt met de rijrichting van een A-sein naar twee duidelijke rode pitten. Prima dus.
Qua motorische uitrusting bestaat de boel uit een vijfpolige motor met een tweetal kleine vliegwieltjes. Aandrijving via twee wormwieltjes (en daaraan gekoppeld een tandwielkast) op de twee assen (zonder ASB). Opgemerkt dient te worden dat minitrix wel geleerd heeft van het ICE3 debacle, ze zijn keurig netjes van messing op de asjes. Top hor.
Als laatste de koppelschachten. Ja ook dit model heeft ze, en jammer genoeg zijn het geen NEM-schachten. Ze zijn een stuk breder (van oorsprong zijn het de stroomgeleidende koppelschachten van derailbussen) waardoor het plaatsen van een steekkoppeling standaard niet mogelijk is. Jammer want ook het grote voorbeeld heeft wel eens een werkwagentje bij zich. Er zitten toch niet voor niets buffers op zo'n voertuig. Koppelen kan nu dus niet zonder enig kunst- en vliegwerk (http://www.mobablog.info/blog.php?id=945).
De baan op
Tja, in principe hoeft zo’n motorwagen maar weinig te trekken (en gezien de koppelingen kan dat ook niet) en de rijeigenschappen zijn zonder inrijden domweg goed. Ze snort vrolijk over de testbaan heen zonder problemen. Langzaam rijden is geen probleem mits de rails schoon is, de korte wielbasis en de beperkte hoeveelheid contactoppervlak (4 vlakjes van de wieltjes) maken het model wel wat gevoelig voor vuil. Ik geef een negen.
Verpakking
De verpakking van het model is afwijkend ten opzichte van de standaard verpakking van minitrix. Het bestaat uit een kartonnen doosje (omhulsel) met daarin een klein houten kistje. In het kistje een kunststof inleg welke bedekt is met een zachte stof (vergelijkbaar met de oude fleischmannverpakkingen). Op zich een prima verpakking, geeft een echt sondermodell gevoel. Onder de plastic inleg bevinden zich overigens imitatie remslangen en koppelingen, een certificaat (TPC model 2009), een gebruiksaanwijzing (ook in het Nederlands) en een garantiebewijs. Uiteraard alles visueel ondersteund met exploded views en waarschuwingstekens.
Overige
De motorwagen is voor 2010 ook aangekondigd als tijdperk III variant, welke dus als VT 55 te boek staat en een purperrode kleurstelling heeft. Het corresponderende artikelnummer is 12465. Het betreft een artikel dat zonder enige beperking beschikbaar is (lees: geen lidmaatschap noodzakelijk
Gegevens
Merk: Minitrix
Type: BR 701 Turmtriebwagen (voormalige VT 55)
Schaal: 1:160, spoor N
Tijdperk: IV
Catalogusnrs: 12560
Opbouw: chassis van metaal, kap kunststof
Stroomafname: 2 assen, geen antislipbandjes
Motor: vijfpolig, met twee kleine vliegwieltjes aan weerszijde
Verlichting: Driepunts frontverlichting (warmwit) en tweepunts sluitverlichting (rood) wisselend met de rijrichting
Decoder: Ja, Sx/DCC en DC, vergelijkbaar met de DHL-160
Krachtoverbrenging: worm- en tandwielen
Rijeigenschappen: goed, regelmatig. Ook kruipend mogelijk maar vuilgevoelig
LoB: 87,5 mm
H: 30 mm
B: 18 mm
Gewicht: ca 60 gram
Min. Radius: geschikt voor R1
Koppeling: Koppelschachten aanwezig, niet volgens NEM
Prijs: adviesprijs €209,95 (2009-2010)
Bronnen (stand: 4 juli 2010)
http://de.wikipedia.org/wiki/DB-Baureihe_701
http://de.wikipedia.org/wiki/Uerdinger_Schienenbus
Gebruiksaanwijzing Turmtriebwagen (12560) van minitrix