Duitse segmentenbaan

[Bjor]

In dit draadje: http://www.n-spoorforum.nl/viewtopic.php?f=20&t=6099 heb ik verslag gedaan van mijn plannen voor een segmentenbaan. Maar het plannen is nu grotendeels afgerond en ik ben met de bouw begonnen. Om na een eventuele toekomstige verhuizing de baan in dezelfde, of een andere vorm opnieuw te kunnen opzetten, heb ik ook een ontwerp van een modulaire onderbouw gemaakt dat ik ook in het vorige draadje heb beschreven.
Het benodigde materiaal, bestaande uit drie oude bedbakken had ik in de afgelopen maanden al verzameld en in de laatste weken heb ik twee bedbakken op maat gemaakt en haaks op elkaar op mijn modelspoorzolder gemonteerd. Het geheel rust op 4 poten van 4 x 4 x 100 cm, die zijn voorzien van inslagmoeren en stelbouten. Het geheel is in elkaar geschroefd en dus ook eenvoudig weer te demonteren. De poten bevinden zich vlakbij de wanden, resp. het traphek, waardoor onder de baan een grote, open ruimte ontstaat, waar het materiaal kan worden opgeslagen.
De baan lijkt daardoor a.h.w. te 'zweven'. De voorste balken worden uiteindelijk donkerbruim geschilderd en de ruimte onder de baan wordt afgesloten met een gordijn.


Aan de rechterzijde bevindt zich nog een spiegel die bij de oude baan hoorde. De achtergrond boven de gording is nog van de oude baan. Die wordt nog vernieuwd.
Langs de linker muur komt nog een plaat van 30 cm. diep, waarop een ondergronds station komt.

Ik zal in dit draadje verslag doen van de verdere vorderingen.

Ben

[Bjor]

Tijd voor een update, want de basisplaten zijn aangebracht. Hierop komt de onderste baan, die bestaat uit een in elkaar gedraaid hondebot.



Links zijn de dwarsschotten geplaatst die de begrenzing gaan vormen van een ondergronds station.

De baan bestaat uit zes segmenten die met hoekijzers aan elkaar zijn gekoppeld.
Koppeling segmenten by Ben Jorna, on Flickr

Ben

[maarten]

Werktafel opgeofferd?

[Bjor]

Maarten,

Nee hoor, die is er nog. De baan loopt over mijn werktafel heen. Mijn vorige baan liep daar ook overheen. De baan bevindt zich op 110 cm boven de vloer, dus is er nog net genoeg ruimte om kleine klusjes te doen. In de naastgelegen kamer heb ik een grote tafel, waarop ik zaag- en freeswerk kan doen. (Dat krijg je als de kinderen het huis uit zijn.....

Ben

[Bjor]

Boven mijn werktafel maak ik een ondergronds station. Om te zien of mijn ontwerp er ook in de praktijk realistisch en een beetje leuk uit zou zien, heb ik een proefstukje gemaakt.


De kleurstelling vind ik wel passen bij de twintiger en dertiger jaren in Duitsland. Alleen moet de reclame wat lager en moet er een iets feller brandend ledje in. Ik ben benieuwd wat jullie er van vinden.

Ben

[Bjor]

In de pilaren moesten voegen worden gefreesd. De pilaren zijn immers betegeld. Nu bleek fresen van styreen niet goed te gaan. Het werd eenvoudig te heet, waardoor de kunsstof in de groef smolt en weer stolde, waardoor een 'rupsje' van styreen ontstond.
De pilaren waren me bovendien te iel. Daarom ben ik overgestapt op lindenhout, van 12 mm x 12 mm. Iedere pilaar wordt in het midden rondom 1 mm smaller gefreesd.

Gefreesde pilaren by Ben Jorna, on Flickr

2 Klaar. Nog 48 te gaan.......

Beb

[Bjor]

Het leggen van de sporen is begonnen. Eerst zijn de perronsporen van het ondergrondse station gelegd. Het was van belang die goed recht te leggen, want deze module is maar 30cm diep, omdat hij boven mijn werktafel hangt. Om de rails goed recht te leggen heb ik van een lat eikenhout twee latjes van precies 9mm breed gezaagd. Daar heb ik veel plezier van gehad. Het leggen van de rails was nu een fluitje van een cent. Met vier zelf gefreesde afstandhouders kon ik de dubbele sporen precies parallel leggen.
De perrons zijn gemaakt van schuurlatten die voorlopig met twee kleine spijkertjes op een onderliggende lat worden gespijkerd. Zo kan ik de perrons loshalen om er aan mijn werktafel aan te werken.


De rails zijn aan de uiteinden van de modulen op messing schroeven gesoldeerd. Het eenvoudigst is om de rails iets over de scheiding door te laten lopen, op beide modules vast te solderen en dan door te slijpen, maar dat had ik bij de stationsmodule niet gedaan. Toch bleek het aansluiten van de volgende module geen groot probleem.
Op de achterste module ligt een keerlus en de twee linkersporen gaan t.z.t. linksaf, een neerklapbare brug op.


De achterste module wordt vanuit het station gevoed. Omdat beide modulen boven mijn werktafel hangen, loopt alle bekabeling over de module heen. Het blok met kroonsteentjes zijn twee kroonsteenconnectoren, waardoor beide modulen elektrisch worden gekoppeld. Ik moet nog een aantal sporen met deze connector verbinden en de kabelboom vanaf het station is er ook nog niet.

De achterste module wordt straks aan het zicht onttrokken en op het station heb ik maar een paar draden onder de perrons door hoeven trekken. Alle andere voedingsdraden zijn aan de messing schroeven bij de overgangen gesoldeerd.
Aan de kopzijden van de perrons komen 20cm hoge muren, waarin de tunnels van het ondergrondse station beginnen. Tegen de achterkant van de rechter muur word de bekabeling afgemonteerd op een soldeerlijst. Daarvandaan loopt de bekabeling door naar een 32polige connector. De kabelboom die daaraan komt, eindigt bij net zo'n paar connectoren op het bedieningspaneel.

Op de perrons komen 30 pilaren, waarvan ik er nu pas een paar heb uitgefreesd. Daarbovenop komt een cassetteplafond, met daarin verlichting.
In een beperkte testopstelling heb ik de verlichting al uitgeprobeerd. Ik heb gekozen voor koud-witte SMD leds van 5000°K. Dat geeft volgens mij de juiste sfeer.


Ben

[Bjor]

Tijd voor een update. De afgelopen twee maanden stonden vooral in het teken van verhuizingen van twee familieleden, maar nu kan ik weer meer tijd aan de baan besteden.
In het ontwerp zijn we nu hier:


De zijwanden en de achterwand van het ondergrondse station zijn uitgezaagd en voorlopig geplaatst.
Het meeste werk zat in de koppeling van de 1e en de 2e module. Dat heb ik opgelost door aan de schroeven waarop de rails aan de module uiteinden zijn gesoldeerd, draden te solderen en die met een stekkerverbinding te koppelen. Aan het andere uiteinde van de stationsmodule komt ook een soldeerlijst en een 32 polige connector, waarmee de voedings- en schakeldraden aan de module wordt gekoppeld.

Hier de koppeling tussen module 1 en 2:


De eerste trein in de keerlus op module 1:


Een een blik in het station.

Het plafond komt ter hoogte van de bovenzijde van de achterwand.

Ben

[Bjor]

De afgelopen weken maakte de herfsttemperaturen de zolder weer geschikt voor langdurig, menselijk verblijf, dus was het tijd om het stof van de baan (en van dit draadje) te zuigen en er weer tegenaan te gaan. De onderbaan, met daarin het ondergrondse station moet af. Door de ervaring die ik de vorige winter met het leggen van Peco code 55 en met het solderen op schroeven op de segmentovergangen had opgedaan, ging het laatste stuk eigenlijk best vlot.
De rails en wissels liggen nu (op twee schaduwstationsporen en twee raccordementen bij het rechter station na).
Nu is het zaak de rails op alle segmenten te voeden, wat betekent dat ik nog 132 voedingspunten van modulaire bekabeling moet voorzien en om alle wisselaandrijvingen en de ompoolschakeling van de kruising op de "brug" te monteren en aan te sluiten. Alles komt uit op een nog te bouwen schakelpaneel.
En daarna is het tijd voor mijn favoriete deel van deze prachtige hobby: de aankleding van de baan, met name natuurlijk het ondergrondse station.

(wordt dus opnieuw vervolgd....)





Ben

[Hoontje]

Mooie vorderingen! Wat ligt die rails strak erin zeg. Daar ga je veel plezier aan beleven!

Groetjes

Hoontje

[Bjor]

Hoontje,

Door gebruik te maken van zelfgefreesde afstandshouders en rechte 9mm latjes, kon ik de sporen mooi recht en parallel leggen. Voor de bogen heb ik veel gebruik gemaakt van Tracksetta's. Ideaal bij het leggen van sporen in bochten.

Ben

[Bjor]

Nu de sporen van de onderbaan liggen heb ik de afgelopen weken besteed aan het ontwerpen en documenteren van de bedrading van de eerste twee segmenten en ben ik begonnen met de bedrading. Omdat het een segmentenbaan is moet ik vrij veel connectoren gebruiken en is het bekabelen een arbeidsintensieve zaak. Maar wat geeft het; het is een hobby . Om een goede stroomafname te garanderen, worden de segmenten bij beide overgangen vanuit een centrale ringleiding gevoed. Maar al die bedrading moet ook naar een bedieningskast worden geleid. Die is er nu ook.


Het rechterdeel is voor de onderbaan en aan de linker kant komt t.z.t. het paneel voor de bovenbaan.

Het geheel staat op een verrijdbaar computertafeltje dat ik voor een appel en een ei op Marktplaats vond. Op het uitschuifbare onderblad is plaats voor de trafo's, de versterker van de Multimaus, de Raspberry Pi (rechts) voor de camerabeelden van het schaduwstation en beheer van de baandocumentatie en een aparte schakelkast voor baanverlichting (ontbreekt nog).

[
Er ontbreekt nog een aantal tuimelschakelaars voor het stroomloos zetten van sporen. Die zijn in bestelling.


(wordt vervolgd)

Ben

[Bjor]

Segment A is bedraad. Omdat het zich zo'n 30cm boven mijn werktafel bevindt wilde ik zo min mogelijk draden onder Segment A en B. Binnen de lus (geen keerlus overigens) was voldoende ruimte. Dit deel van de baan verdwijnt in de toekomst onder het 20cm hoger gelegen kopstation, dus de zichtbare draden zijn hier geen probleem.
Hier Segment A en de opgeklapte brug.



Langs de rand komt nog wel een balkje met valbescherming, zodat ik in het voorbijlopen niet met mijn arm een trein van de baan 'veeg'.
Helemaal links eindigt de bedrading in een 32 polige mescontactlijst (male).
Daar zit de female lijst al ingeplugd, die ik nu ga verbinden met de besturingseenheid:


Die is inmiddels voorzien van alle benodigde schakelaars voor de onderbaan. Het linker deel voor de bovenbaan heb ik alvast voorzien van een deksel met een blinde aluminium plaat.
Aan de achterkant komen de mescontactlijsten met de bedrading van ieder segment. Door de male connectoren daarvan los te halen, kan ik de hele besturingseenheid meenemen naar een (veel ruimere) kamer, als ik er aan moet werken. In het midden heb ik een kroonsteensteker gemaakt. De onderste rij bevat alle verbindingen met de besturingseenheid en de bovenste rij is een uitwisselbare male steker. Er is een stekker die gelijkstroom en wisselstroom van de trafo's doorgeeft en één die de digitale spanning en de wisselstroom van de trafo's doorgeeft. Door het uitwisselen van de steker kan ik er dus beurteling een analoge en een digitale baan van maken. Overigens blijf ik wissels en seinen gewoon via de trafo's aansturen.


Het is veel werk, maar de baan, bekabeling en besturing zijn nu geheel modulair opgezet en dat was ook de bedoeling.


Ben

[Bjor]

In de afgelopen dagen ben ik verder gegaan met de aansluitingen op de besturingskast. De vraag was hoe de kast zodanig op de baan aan te sluiten dat met zo min mogelijk werk de baan kon worden omgeschakeld tussen analoge en digitale voeding van de rails. Ik had al een analoge en digitale steker gemaakt, maar die heb ik nu 180 graden gedraaid tegen elkaar geschroefd.
Door de steker 180 graden om te draaien, kan ik van besturing wisselen. Op het bedieningstableaus moeten nog twee, door LEDs verlichte venstertjes komen, met op de ene de tekst "Digitaal" en op de andere: "Analoog".

De analoge/digitale voedingssteker:


De steker verbonden met het bedieningstableau (bedrading van de voedingsplug naar het tableau en daarvandaan naar connectoren (rechts) en vandaar naar de onderscheiden baansegmenten, nog aan te leggen):



Het vergt wel goed opletten dat er bij de omschakeling naar digitale voeding niet nog een analoge lok op de baan staat. Op mijn vorige kleine baantje ging dat altijd goed, maar het blijft natuurlijk een risico. Gelukkig heb ik geen enorme schaduwstations vol met (analoge) loks.

Nu kan ik eindelijk beginnen aan de bedrading tussen segmenten en bedieningstableau.

Ben

[traiNiac]

Mooi schakelbord Ben!

[Bjor]

Harry,

Ik ben ook blij dat het is gelukt. Het sporenplan heb ik op de PC getekend, geprint en toen laten lamineren. Daarna heb ik het samen met een plaatje van 0,8mm dit aluminium op het deksel geschroefd.

Ben

[traiNiac]

Da's ook een idee. Ik heb zelf zitten klungelen met een aluminiumplaat en tape.

[Marcvane86]

Ben het ziet er allemaal heel netjes en doordacht uit. Leuk jouw draadje te volgen.

[Bjor]

Marc,

Draadje, draadjes, DRAADJES Ik wordt er gek van. Leuk, zo'n segmentenbaan, maar allemachtig, wat gaat er een draad in zitten als je het allemaal modulair wilt hebben. Ik soldeer me suf, terwijl mijn hart ligt bij de scenery. Maar ja, je hebt een hobby of je hebt hem niet. Ik ga stug door. Ooit zijn alle segmenten bedraad en kan ik tenminste op de onderbaan rijden en het ondergrondse station gaan afbouwen . Mijn handen jeuken.....

Ben

[shoven]

Ok. Over hoeveel draad hebben we het dan?
Met een beetje goede wil bak je ruim 100 draadjes op een dag aan je baan, toch?

[Bjor]

Ik kom op zo'n 400 á 500 soldeerpunten. Ik vind het nu eenmaal het minst leuke aan de hobby, maar het moet nu eenmaal gebeuren en liefst een beetje nauwkeurig en goed gedocumenteerd. Dus 100 op een dag? Dat haal ik niet. Ik ben de komende weken dus nog wel even bezig.
Maar niet met schuim op de mond en rollende ogen hoor . Ik verheug me al op het moment dat alles rijdt en ik aan de bouw van het landschap en de stations kan beginnen.
Want rijdende treintjes en druk bezette perrons, dat is waar het om gaat. Toch?

Ben

[shoven]

Herkenbaar, ik kom hier ook op enige honderden soldeerpunten. Het rotste werk vind ik het trekken van de draden vanaf het soldeerpunt en aansluiten op een ringleiding o.i.d. Je ligt dan op je rug onder de baan te solderen boven je hoofd... en dan oppassen dat er geen soldeer naar beneden komt en op jou valt. Voelt als corvee. 100 op een dag red ik alleen als het veel van hetzelfde is en je hele bundels tegelijk kunt aansluiten.

Maar als het dan rijdt, weet je weer waar je het voor deed.

Het documenteren beperk ik tot een minimum. Belangrijkste wapen is het constante gebruik van kleuren draad. Als ik een blauwe draad zie lopen weet ik dat ie van een sectie naar een bezetmeldprint loopt. Waar hij door de plaat gaat vanaf de rails schrijf ik het nummer op of onder de plaat met potlood. Met wisselnummers etc doe ik hetzelfde. En Koploper herbergt natuurlijk een deel van de administratie.

[Bjor]

Steven,

Zeer herkenbaar, al ben ik wel blij voor een segmentenbaan te hebben gekozen. De afgelopen dagen heerlijk aan tafel connectoren bedraad en de besturingskast van interne bedrading voorzien.
Ik lig wel graag op mijn rug, maar niet onder mijn baan.
In ieder geval zijn segment 1 en 2 nu zover bedraad dat ik een stukje kon proefrijden. Alles werkt zoals bedacht. Ik was wel even onzeker of ik geen contactproblemen zou krijgen, doordat er tussen trafo's en baansegment 1 en 2 vijf connectoren zitten, maar dat blijkt gelukkig geen enkel probleem.

Nu verder met de eerste wisselaandrijvingen en de segmenten 3, 4 en 5.

Ik wens je modelspoortechnisch en anderszins een gezond en gelukkig 2016

Ben

[Bjor]

Vandaag ben ik naar de Modelspoordagen in Rijswijk geweest. Als altijd een gezellige beurs met veel fraais te zien. Leuke gesprekken gevoerd, oude vrienden gezien en tegen dit aangelopen:


Een zeldzame combinatie van een gemotoriseerd tweewagen S-Bahn stel van Arnold (O189) en een gemotoriseerde versie daarvan van Minitrain Rivarossi (nr 5525001).
Het origineel is overigens o.a. hier te zien: (eerste vijf foto's) http://www.technikmuseum-online.de/home ... rag_69.htm
Hier was ik al heel lang naar op zoek en vooral de gemotoriseerde versie is bijna nergens meer te krijgen. Arnold heeft altijd alleen maar een ongemotoriseerde set uitgebracht. Rivarossi heeft de set ooit gemotoriseerd voor de liefhebbers van een S-Bahn station boven (of onder) hun baan die meer wilden dan alleen een statisch wagenstel langs een perron.
Het zijn modellen van de ET168/169 met bijwagen. Weliswaar bestaat het geheel uit één kop- en twee eindwagens en maar één tussenrijtuig en zo zal het geheel wel nooit hebben gereden, maar ik ben reuze blij dat ik deze twee stellen heb gevonden. Ze passen prima in mijn ondergrondse station, dat overigens inmiddels is vernoemd naar onze oudste kleinzoon en "Thysfeld-Tief" heet.
Het stel zal dit station in de toekomst nog vaak aandoen

Het was een mooie dag

Ben

[Bjor]

Het fijne van een segmentenbaan is dat je een segment op je bureau kunt zetten om vanuit een makkelijke positie aan de onderkant te kunnen werken. Nu heb ik wel segmenten, maar dat zijn geen bakken. Het zijn platen die met hoekijzers zijn verbonden. Dat blijft slecht rechtop staan
Gelukkig had ik van de bedbakken die ik als frame voor mijn baan heb gebruikt, ook nog lattenbodems over. Van een restje poot en twee van die latten heb ik staanders gemaakt met een 6mm brede gleuf. Door slotbouten door de hoekijzers en de gleuf van de staander te steken en vast te schroeven, heb ik een voldoende solide voorziening om segmenten van verschillende afmetingen op mijn bureau te kunnen zetten.


Vandaag heerlijk ontspannen wisselaandrijvingen gemonteerd onder segment 2.

Ben