Splitbak

[vantongeren]

Heeft iemand van jullie een afbeelding van een splitbak?
Op internet gezocht, maar kon maar 1 beschrijving vinden zonder afbeelding.
Zou graag, naar voorbeeld twee splitbakken plaatsen op de baan, maar heb geen idee hoe het eruit zou moeten zien.
Weet toevallig iemand of zoiets ook als bouwpakket geleverd wordt?

Groet,
Marcel

[Michiel]

Hallo marcel,

vergeef me mijn ontwetendheid, maar wat is een splitbak?

[vantongeren]

Dat is een bak/kist waar fijne steenslag wordt bewaard;

De wegwerkers stonden elk met een schift ijzer op korte afstanden van elkaar in een rij en nadat het ijzer langs de spoorstaaf in de ballast was gestoken, gaf de ploeg op commando van de ploegbaas een forse ruk aan het schiftijzer, waarna het spoor iets opschoof in de richting van de wegwerkers. Tevoren was de ballast, die tegen de kop van de dwarsliggers lag, verwijderd, zodat het geheel ‘gemakkeljk’ kon worden verschoven. Voor het lichten werden cricks gebruikt, ook heel aardige stukjes gereedschap! De crick werd onder een dwarsligger geplaatst en opgedraaid, waardoor de dwarsligger omhoog kwam. Daarna werd hij onderstopt, dat wil zeggen er werd split (fijne steenslag) onder gestrooid met een splitschop die via een maatbakje met split dat uit de splitbak was geschept, werd gevuld. Daarna werd de split met een ballaststamper aangestampt en werd de crick verwijderd. (bron: http://www.zaans-industrieel-erfgoed.nl ... ngsel.html)

Groet,
Marcel

[vantongeren]

Niemand die enig idee heeft?

[Michiel]

Het probleem is een beetje dat ik niet goed weet wat ik moet zoeken. Ik herken waarschijnlijk geen splitbak als er eentje op een foto staat. Maar goed, ik heb eens gezocht in mijn archief, en het meeste wat op een "splitbak" zou kunnen lijken vond op deze foto. Ik heb eigenlijk geen idee, dus beslis zelf maar.

[vantongeren]

Ik heb ook geen idee wat het is op de foto, denk dat ik maar een op betonnen lijkende bekisting maak met een schep. Mocht ik ooit nog eens een afbeelding tegen komen kan dat altijd nog aangepast worden lijkt me zo.
Bedankt Michiel voor je hulp

Groet,
Marcel

[Michiel]

Marcel,

ik had er over liggen peinzen hoe dat er praktisch gezien uit zou hebben gezien: Namelijk, split (grind) is zwaar, en spoorwerkzaamheden (onderstoppen en niveleren) worden voortschrijdend op een traject uitgevoerd, en dan weer ergens anders. Die splitbak moet dus mobiel zijn. Een zwaar mobiel ding staat meestal op wielen.

Dus: een splitbak is een bak dat op een wagon ligt, een platte wagon, of eentje met lage boord, want je moet er wel bij kunnen met je splitschop. Ofwel is een plitbak een bak met wielen, dat gemakkelijk het vorderen van de werkzaamheden kan volgen.

Maar dan stel ik me weer de vraag, waarom had men een speciale splitbak nodig, als je de split ook per wagon zou kunnen aanbieden?

Bon, je merkt, ik ben er ook niet helemaal uit, maar het is wel een interessante vraag. Ik heb hier ook een aantal oude teksten liggen betreffende spooraanleg in de jaren 1920. Maar deze teksten zijn van Belgische oorsprong, en over een splitbak of split wordt er helemaal niet gesproken. In België had dat waarschijnlijk weer een andere benaming. En die ken ik ook niet, waardoor ik daar ook vast zit.

[Trammetje]

Ik ben ook aan het zoeken geweest, kon er eigenlijk niet van vinden.
Wel heb ik een tekening van een spoorsituatie waarop een splitbak staat aangegeven. Ik ga er daarom vanuit dat het geen mobiele bak is maar een vaste, verder klinkt het verhaal van Michiel wel heel logisch.

[vantongeren]

Hi,

Het lijkt mij sterk dat de splitbak op wielen stond. Op de situatietekening, waardoor ik voor het eerst de term splitbak tegen kwam, zijn ze getekend om de +/- 200 meter en gelegen tussen de hoofdsporen en een wat grotere langs het aftakkende goederenspoortje. Heel breed en hoog kan de bak ook niet geweest zijn omdat het anders binnen het vrijeprofiel komt en qua lengte lijkt het ongeveer 90 cm te zijn.

Als iemand nog meer ideeën heeft hoor ik het graag en anders wordt het zoals gezegd een simpel bakje met steengruis en een schep.
Op onderstaande foto staat wel een bak. Denk dat ik die als voorbeeld gebruik, maar dan zodanig dat beide zijdes even laag zijn.



Groeten,
Marcel

[Michiel]

Bon, dan ga ik eens op Belgische plannen zoeken of ik iets gelijkaardigs vind. Ik heb al een hoop plannen gezien, en het is mij nog nooit opgevallen zoiets te hebben zien staan, maar goed, Ik zocht er ook niet naar. ...

[vantongeren]

Het was mij ook niet op eerdere tekeningen opgevallen omdat ze er gewoonweg niet op aangeduid worden, maar dan opeens krijg je een tekening in de email waar ze er wel op stonden aangegeven en dat notabene net een paar dagen voordat je het geheel gaat aankleden. Zo heb ik een stuk of 10 tekeningen van het station en kwam ik er ook ineens achter dat er een ontsporingstong aanwezig was en Peco zoiets in het assortiment heeft, wat ik dus nog net op tijd kon inbouwen omdat ik nog geen ballast had aangebracht. Al die tekeningen naast elkaar zijn echt een schat van informatie om het zo realistisch mogelijk te maken, maar zelfs na een jaar intensief onderzoek kom er nog steeds nieuw materiaal binnen omdat je ineens iemand spreekt die nog wel wat heeft.
Dat vind ik er juist zo leuk aan van deze hobby.

Groet,
Marcel

[Michiel]

Ontsporingstongen ken ik. Die heb ik al veelvuldig gezien op oude plannen. (Ik weet nog niet of ik ze ga gebruiken, want op een modelbaan zijn ze nutteloos en een meerkost) Maar op alle plannen dat ik hier heb, nergens zoiets als een splitbak te zien. Maar dan toch nog een foto gevonden met een bak langs de sporen, te Athus (Wallonië). Persoonlijk denk ik dat dit een materiaalbak is, want ze zijn er bezig met de elektrificatie van de lijn (ergens eind jaren 60), maar je weet maar nooit...

[vantongeren]

Michiel, ik vermoed toch sterk dat je een splitbak gevonden hebt, het zou er mijn inziens iig makkelijk voor gebruikt kunnen worden
Ik zal hier ook eens naar andere historische foto's kijken van dezelfde spoorwegmaatschappij.

Die ontsporingstong het heeft weliswaar geen nut op een modelbaan, maar voor de 7 euro kan het de pret niet drukken. Aandrijving is niet nodig en het maakt het gehele plaatje wel stukken completer/ realistischer.

[Michiel]

Die ontsporingstong het heeft weliswaar geen nut op een modelbaan, maar voor de 7 euro kan het de pret niet drukken. Aandrijving is niet nodig en het maakt het gehele plaatje wel stukken completer/ realistischer.

Je doet me twijfelen!

[dentheo]

Zou Peco die niet hebben ? Zijn nog populair in England....

[Michiel]

Als je het over het ontspoorspoortje hebt, dan ja, Peco heeft het in haar gamma.

[dentheo]

Michiel, ik vermoed toch sterk dat je een splitbak gevonden hebt, het zou er mijn inziens iig makkelijk voor gebruikt kunnen worden

Ik meen zo'n bak vroeger gezien te hebben .
In de lengte waren er twee, te lange planken, tegen genageld zodat vier handvatten ontstonden.
Hiermee kon de bak opgetild worden en op een kader met vier kleine wieltjes gezet, zodat hij over het spoor kon rijden.
Het bovendeksel lag schuin (tegen regenwater ?)
Ik heb echter als "snotneus" nooit in die bak gekeken, de bak was wel op stap met de mensen van "de baan", die ook de krik bij hadden om sporen te onderstoppen en/of dwarsliggers te vervangen.

[vantongeren]

Theo daar kan ik zeker wat mee. Die handvatten van planken zaten die in de lengte zoals bij een brancard of in de breedte?

Michiel, Peco heeft die ontsporingstong inderdaad (volgens mij zelfs als enigste merk) op de markt, enige nadeel als je code 55 gebruikt is dat deze alleen in code 80 verkrijgbaar is zover ik weet.

[dentheo]

Theo daar kan ik zeker wat mee. Die handvatten van planken zaten die in de lengte zoals bij een brancard of in de breedte?

Die zaten in de lengte aan de bak (brancard).
Ik schat de lengte van de bak +- spoorbreedte 1,4-1,5m, de hoogte lager dan een tafel 60-70 cm, breedte +- zelfde, bovenkant een plank plat, dan schuin schatting 15 °.

[vantongeren]

Nogmaals bedankt, ik ga hier mee aan de slag.

Groeten,
Marcel

[vantongeren]

En vandaag per inbox op een ander forum een foto van een splitbak. Het is dus kennelijk toch niet zo mobiel, maar gewoon een bak Zie foto

[evo]

Peco heeft die ontsporingstong inderdaad (volgens mij zelfs als enigste merk) op de markt, enige nadeel als je code 55 gebruikt is dat deze alleen in code 80 verkrijgbaar is zover ik weet.

Dit kan ik bevestigen (staat niet in de Peco catalogus)