Hoe het begon
Toen ik met N-spoor begon had ik eigenlijk amper zakgeld voor een hobby. Ik had net mijn busrijbewijs binnen, en was al een paar maanden aan het werk als buschauffeur. Uit een erfenis had ik een tweedehands Minitrix treintje gekregen, en ik had er nog behoorlijk wat werk aan om het aan de praat te krijgen. De eerste huisjes die ik erbij zette waren AH Mini’s kerstdorphuisjes, en die paste wonderwel goed bij N-spoor. Reeds toen ik kwam bij mij de gedachte op om daar zo’n typisch kersttreintje erbij te laten rijden. En het liefst niet zo’n treintje van Intratuin, maar ééntje die rijdt op N-spoor.
Eerste treinbaantje, met wat N-huisjes en AH Mini’s kerstdorphuisjes.
De werkelijkheid is soms gekker dan je fantasie, en ik ontdekte dat o.a. Bachmann dit soort kersttreintjes maakt. Bachmann is in Amerika bekend als budget merk, dat vooral scherp geprijsde beginsets in de markt zit. Het betere assortiment wordt als “Spectrum” serie aangeboden. Koop je zo’n set bij een winkelier, dan duikt de prijs nog flink onder de adviesprijs van Bachmann. Ik ontdekte al snel dat dit klopt, maar dan loop je tegen de verzendkosten naar Nederland aan. Bovendien gebruikt men in Amerika voor N-spoor knuckle-koppelingen, terwijl grotendeels in de rest van de wereld de Arnold Rapido koppeling standaard is. En ik heb liever één standaard op mijn treinbaan, zodat ik het materieel uit kan uitwisselen. Ook al heeft bij wijze van spreken een Duitse locomotief nooit met Japanse rijtuigen gereden. Het maakt mij niet uit.
Zeg nooit nooit…
Begin december liep ik op eBay.com tegen Bachmann set 24011 Yuletide Express startset aan. Wat mij opviel in de omschrijving was dat deze trein met Rapido koppelingen was uitgevoerd. De set was ongebruikt, maar de doos had in de opslag wel wat schade opgelopen. De prijs waarvoor deze set werd aangeboden was zo gunstig, dat ik de verzendkosten geen probleem meer vond. Bod gedaan op 4 december 2022, en ruim na kerst kwam de set aan in Nederland. USPS was punctueel in de bezorging en tracking-informatie, PostNL maakte er traditiegetrouw een zooitje van… Zo was van de kolentender een asje losgekomen, en die had een stroomafname clip afgebroken. Kon ik ook nog op reserveonderdelen uit, waarover later meer.
Review Yuletide Express.
Eenmaal in huis aangekomen, begint het spannende uitpakken. De doos had inderdaad lichte schade, maar zat nog steeds stevig in elkaar. Alle rails waren met ijzerdraad bijeen gebonden, rondom de wagonnetjes was extra plastic aangebracht en hier en daar zelfs extra bubbeltjes-plastic. Hoe dan toch nog het asje van de kolentender kon loskomen is mij een raadsel, omdat de startset in zijn geheel in een andere doos verpakt was met veel extra papierproppen. Tot slot werd het geheel gecompleteerd met een trafo en documentatie.
De grafisch zeer aantrekkelijke verpakking van de startset.
Om te beginnen de documentatie: Bachmann mag dan wel een budget merk zijn, de bijgevoegde gebruiksaanwijzingen zijn tip-top in orde. Een duidelijk boekje met illustratie’s hoe je de treinset moet aansluiten, een paklijst om te controleren of je niets mist, een exploded view tekening van de locomotief met alle reserve onderdelen vermeld, een bon voor een Bachmann catalogus en een briefkaart voor een proef abonnement op een modeltreinen tijdschrift. Door de ouderdom zijn de laatste 2 helaas verlopen. Alles duidelijk omschreven en passend voor diegenen die net met de modeltreinen hobby beginnen. Dat neemt veel zorgen weg, en het plezier met het spelen met de trein kan al snel beginnen.
De bijgevoegde transformator is uiteraard voor 110V, zoals in de USA gebruikelijk is. De aansluitingen voor de licht accessoires zijn afgeplakt met een waarschuwingssticker, zodat je daar niet per ongeluk de rails voor de baanspanning op aansluit. Wellicht een beetje overbodig, maar duidelijk met een knipoog naar de beginnend hobbyist, ik kon de geste wel waarderen. Totale vermogen 7 VA, net genoeg voor het treintje en zo’n 3 à 4 lampjes. Wellicht met LED nog meer, maar daar mogen de electriciteit specialisten zich over uitspreken. Ondanks het glimmende plastic is de trafo van goede kwaliteit, en niets rammelt er aan.
Uiteraard niet voor gebruik in Europa, daarvoor heb je een Minitrix trafo o.i.d. voor nodig met een variabele uitgangsspanning van 12V gelijkstroom. Ik heb echter een adapter voor 240V naar 110V, zodat ik de bijgevoegde transformator wel kan gebruiken. Vervolgens bijgaand snoertje vast schroeven aan de trafo, en stekker insteken op de aansluitrail. Eenvoudiger kan bijna niet.
De trafo. Voor 110V USA, dus niet in Europa gebruiken. Ik beschik echter over een adapter die 230V naar 110V omzet.
Nedis POCO104 adapter voor 230V naar 110V, maximaal 45 Watt. Ruim voldoende voor de Bachmann trafo van 7VA.
De bijgevoegde rails zijn E-Z Track N-spoor rails van Bachmann. Dit zijn rails met bedding, met aan het uiteinden aansluitclips. Bij de startset zitten 12 gebogen rails (11,25 inch radius) en 4 rechte rails. Voldoende om een aantal baan varianten van te maken, en het geeft de baan niet gelijk de indruk van ”een rondje om de kerk.” De rails laten zich niet echt eenvoudig aan elkaar monteren, en controle achteraf of alle raillassen goed aansluiten is beslist noodzakelijk. Deze controle is ook duidelijk aangegeven in de gebruiksaanwijzing, maar echt goed op je intuïtie werkt het niet. De bedding is van een andere kleur plastic, zodat de biels er goed uitspringen. Bovendien zijn de rails ideaal voor een ”Teppichbahn”, omdat de bedding vrij hoog en breder is dan het rollend materieel. Ik rij er nu al geruime tijd mee over de vloer, en van vuil in het drijfwerk van de locomotief heb ik weinig last. Persoonlijk vind ik Kato rails beter, maar ook E-Z Track is goed bruikbaar voor een tijdelijke treinbaan.
Helaas is E-Z Track slecht verkrijgbaar in Europa. Sta open voor adressen…
Bachmann E-Z Track.
Het locomotiefje is een apart geval. Deze is gebaseerd op een USRA (United States Railroad Administration) 0-6-0 Switcher. De cabine hangt erg ver over na de drie drijfassen, want een vreemd uiterlijk geeft. Niet echt wat wij in Europa gewend zijn. Dezelfde locomotief wordt ook geleverd met één loopwiel voor en achter, om de asdruk te beperken. Bachmann maakt hier ook modellen van. Het model is voorzien van een motor in de locomotief, maar stroomafname geschied door het eerste draaistel van de kolentender. Tussen de locomotief en tender is een stroom geleidendekoppeling. Stroomafname gaat goed, maar wissels met geïsoleerde puntstukken vind de locomotief niet leuk. Bovendien maakt de stroomgeleidende koppeling één en ander bijzonder kwetsbaar. Ik had dan ook nog de pech dat door het los gekomen wiel in de kolentender één van de stroomclips was afgebroken. Hier kwam de exploded view tekening van pas, en ondanks dat de set uit 2002 komt, zijn bij Bachmann nog steeds reserve onderdelen verkrijgbaar. Zelfs de Rapido koppelingen. Deze besteld, maar ook hier geldt, USPS prima, PostNL ging weer bagger. Lof voor Bachmann, dat deze oude onderdelen nog steeds beschikbaar zijn.
Detaillering voor een beginset locomotief is goed, met zelfs apart aangezette handrails. Drijfstangen zijn vereenvoudigd uitgevoerd, maar zeker niet beperkt tot één drijfstang. Trekkracht is voldoende voor de drie bijgeleverde rijtuigen, maar door het lichte gewicht van de locomotief houdt één en ander wel op bij 6 4-assige rijtuigen. Beschrifting is loepzuiver en scherp. En de bonte kleurstelling van de locomotief moet de Kerstman zeker aanspreken. Alle assen van metaal, antislipbandjes op de locomotief, voor een beginset locomotief was ik onder de indruk. Geen voorziening voor DCC, er is ooit wel een vervangende tender geproduceerd met decoder.
De locomotief, voor een beginset zeker een mooi exemplaar (maar ik moet voortaan wel de locomotief beter op de rails zetten).
De wagonnetjes, drie stuks, zijn alle voorzien van Rapido koppelingen en metalen wielen. Dat laatste is opmerkelijk, omdat uit kostenoverwegingen de wielen bij veel beginsets van plastic zijn. Beschrifting, is net als bij de locomotief, loepzuiver en haarscherp, met allemaal kerstmis thema’s. Onderstel en opbouw zijn aparte gietstukken. De gondola is voorzien van een imitatie kolen inzet. De boxcar heeft een apart opgezette loopplank op het dak, en gondola en boxcar zijn voorzien van los opgezette handrem wielen. De combine heeft een ander type draaistel, en losse trekstangen onder de vloer. Ook heeft de combine ingezette plastic ramen, zelfs in het daklicht. Zowel de deuren van de combine als de boxcar kunnen niet open. Van alle rijtuigen zijn de draaistellen vast geschroefd. De wagentjes hebben enig gewicht en de loopeigenschappen zijn prima. Voor een startset vind ik de detaillering echt opmerkelijk. Men doet bij Bachmann echt z’n best om meer mensen bij de hobby te betrekken.
De complete trein. Uiteraard fanatsie (ik heb de Kerstman nog niet kunnen raadplegen), maar voor een startset is de detaillering opmerkelijk goed geslaagd.
Conclusie:
— De Duitsers zouden zeggen ”Preiswert”. De set heeft een gunstige prijs, en de uitvoering is zeker goed te noemen.
— Uitgebreide en goede documentatie. Bij de nieuwe startsets staat ook op de achterkant van de doos hoe je de baan kan uitbreiden.
— Kwalitatief goede transformator, vermogen had een tikkie meer gemogen (ongeveer 10 VA i.p.v. 7 VA). Transformator is niet geschikt voor Europa, je zal dus zelf voor stroomvoorziening moeten zorgen.
— E-Z Track rails zien er goed uit, maar montage had eenvoudiger gemogen. Controle achteraf op het passen van de raillassen is noodzakelijk. Kato heeft dit beter voor elkaar. E-Z Track is in Europa lastig tot nauwelijks verkrijgbaar.
— Goede after-sales ondersteuning door Bachmann. Ik zou alleen PostNL… (mag ik niet zeggen).
— Leuke jolige kersttrein. Zijn wij in Europa hier te serieus voor? Märklin Z, Piko en Hornby zijn, zover ik weet, de enige die dit soort sets maken, maar niet in N-spoor.
