Deze baureihe is een verzameling van gelijksoortige locomotieven met de volgende onder series. De Pfälzische T5 werd Baureihe 94.0, de Württembergische Tn werd Baureihe 94.1, de Preußische T16 werd Baureihe 94.2-4, de Preußische T16.1; werd Baureihe 94.5-17 en de Sächsische XI HT werd Baureihe 94.19-21. De bekendste locomotief uit deze serie is wel de T16.1. De verschillen met de T16 of serie 94.2-4 zijn technisch bezien gering, maar uiterlijk erg afwijkend door onderdelen op de ketel en de lengte van de waterkasten. Bijna alle locomotieven zijn gebouwd door de firma Schwartzkopff.
Dit type locomotief werd veel gebruikt in streken met steile hellingen. De daar gebruikte locomotieven kregen in 1923 de Riggenbach-tegendrukrem. De T16.1; werd gebruikt als rangeer locomotief en verdrong de tandradbaan locomotieven op de lijnen tot 17t asdruk omdat daar de T20 niet gebruikt kon worden. In 1911 reed dit type locomotief op hellingen met een stijgingspercentage van 66,67‰ en bleef dit doen tot 1974. De DRG heeft veel geëxperimenteerd met deze machine en daardoor zijn er veel uiterlijke afwijkingen mogelijk.
In het Merkbuch für die Fahrzeuge der Reichsbahn uitgave 1924 staat op bladzijde 246 een tabel met km/std, Wagengewicht in t en Steigung. Hieruit kunnen we halen dat de locomotief de volgende treinmassa moet kunnen trekken;
In het vlakke land 1800t met 40km/u
op een 5‰ helling 890t met 30km/u
op een 10‰ helling 600t met 25km/u
op een 25‰ helling 280t met 20km/u
Aan de hand van bovenstaande tabel beoordeel ik de locomotief.
Het model
Dit is een gedeeltelijke herhaling van deze test https://www.n-spoorforum.nl/viewtopic.p ... c#p276566, maar zoals altijd zit het verschil in de details. Het model wordt geleverd in de bekende plastic doos. De 709101 ligt in een plastic houder en onderop een velletje plastic en bovenop het model weer een velletje plastic ter grootte van de doos. Is dat nu show of is dit gedaan omdat de verschillende plastic soorten elkaar aantasten? De handleiding is tevens onderdeel van de verpakking en aan de bovenkant zit een flap waarmee je de plastic houder uit de doos kunt tillen. Eenmaal uitgevouwen 5 foto's en 2 tekeningen. Dan nog een aparte onderdelenlijst op A4 tweezijdig met allemaal foto's en verwijzingen naar bestelnummers. Dan weer een A6 papiertje met EMV-aanwijzingen, een materie zo ingewikkeld dat je het net zo goed kunt overslaan, bovendien achterhaald door de digitalisering. Ter grootte van een postzegel een briefje met het inspecteursnummer 60850, een ding weet ik zeker, zoveel lopen er niet rond voor meneer Fleischmann. De algemene handleiding laat middels foto's zien hoe je de kap en de motor verwijderd, de lampen kunt vervangen of het model kan smeren. Voor het uitwisselen van de koppeling moet je nu naar een Fleischmann Service Partner, dat schijnt te ingewikkeld te zijn omdat alles dan gedemonteerd moet worden. Ehh, hoeveel zijn er daarvan, van die Service Partners? De foto's zijn algemeen, dus het kan zo zijn dat de lamp voor de koplampen voor wel aanwezig is, maar dat de lamp voor de achterverlichting ontbreekt, er zit dan voor in de plaats een balk met twee contacten en een ontstoringscondensator. Op de achterzijde nu hoe je de wielen moet schoonmaken en dat je de niet met de hand mag doordraaien. Maar ja, handleiding in Duits, Engels of Frans. Het velletje A4 met bestelnummers is niet bedoeld voor de locomotief in de doos en nu is dat op meerdere fronten dan alleen de verlichting. Op de achterzijde gaan we vooruit, jawel, het model is alleen geschikt voor kinderen ouder dan 14 jaar. Ging kennelijk niet goed met de peuters ouder dan 3 jaar. En dan heeft meneer Fleischmann de ultieme klantenbinder bedacht, je mag het model NIET weggooien, nu maar hopen dat ze "forever" reserve onderdelen hebben. De maximale spanning(?) staat weer duidelijk vermeldt. Technisch is er ook nog het nodige op te merken, zie hieronder.
Het model van de Br94 974
Het model ziet er goed uit, maar je kunt zien dat het model al gedateerd is. Zo is er een gietlijntje zichtbaar op de dom en de zandkasten. Alle opschriften zijn leesbaar, al moet je voor de meeste opschriften een vergrootglas erbij halen. Maar dan kun je de teksten behoorlijk goed lezen. Ik heb vrij veel foto's kunnen downloaden, maar niet met precies het nummer van dit model. De kap van de locomotief is rijk gedetailleerd. Wel is alles meegegoten en een beperkt aantal details later los opgezet, te zien aan het ontbreken van dezelfde gietlijn als op de dom en zandkasten. Het heeft er veel weg van dat de Br94 1730 (modelnummer 7094 DB) model heeft gestaan, alleen zijn ten opzichte van deze gerestaureerde locomotief details anders. Op de foto zijn aan de voorkant rangeer-steps en grijpstangen te zien, deze zijn niet te zien op het model. Het probleem van de Br94 is dat veel kleine details bij elke locomotief wel weer net iets anders zijn gerangschikt. Dus alles is terug te vinden, maar soms niet zoals op het model. Bij het nameten van de wiel diameter blijkt ook bij dit model dat de wielen thuishoren bij de Sächsische modellen, dus geen 1350mm, maar 1260mm.
Mijn kritiek ligt verder bij de aandrijving. Als je vijf assen hebt, dan moet je iets met de wielen om ook nog een R1 te kunnen rijden. Dus de stroom afnemen van de wielbanden gaat niet. Afnemen aan de achterzijde van het wiel gaat niet. Zijkant van de flens gaat niet. De enigste plek is op de flens. Omdat zeker de eerste en de laatste as een grote zijdelingse beweging toestaan zijn de stroomafnemers op de flensen grote contactvlakken om altijd contact te hebben.
Er is dus weinig ruimte tussen chassis en stroom-voerende delen. Dat heeft Fleischmann gezien en het lijkt erop dat de achterste contactvlakken iets minder breed zijn gemaakt, laat ik het anders verwoorden, aanpassen bleek niet nodig omdat er ruimte is tussen het breedste punt van het chassis en het contactvlak.
We zijn er nog niet. Bij het onderzoek naar bovenstaand probleem kwam ik wat anders tegen. Bij dit model wordt slechts 1 as aangedreven in tegenstelling tot de modellen in de vorige test (Fleischmann 7091 etc.) die op drie assen worden aangedreven. In de eerste foto zie je de aandrijving van de Fleischmann met bestelnummer 7091, in de foto daaronder de aandrijving van het u getest model met bestelnummer 709101. Maakt dat wat uit? Ja!
De onderzijde van Fleischmann met bestelnummer 7091 (7093, 7094, 7886, 7893).
De onderzijde van Fleischmann met bestelnummer 709101. Er zit een bus op de derde as en er zit geen tandwiel voor overdracht van derde as naar tweede as. Dit hele verhaal staat ook niet in de handleiding of op het A4'tje met bestelnummers, daar staan de oude configuraties op. En dan nog wat, tijdens het open maken kwam ik een complete smeerput tegen, leek wel of het model ondergedompeld was in de smeermiddelen. Zelfs zoveel dat het via de kieren, die nog in de behuizing zaten, naar buiten kwam. En die rommel is nog niet eens makkelijk te verwijderen. Het overgrote deel verwijderd met een stukje keukenpapier en een schroevendraaier.
De testrun
Het model met bestelnummer 709101 weegt 49 gram. De locomotief is beproefd op mijn stokoude testbaan en op mijn trekkracht testbaan. De stokoude testbaan heeft allerlei rariteiten, er zit een boog in met een radius <R1(182), R1(194,6) en R2. Verder twee meegebogen wissels R1/R2 met de scherpe kanten tegen elkaar. Bogen die direct aansluiten op een Engels wissel. Allemaal ingrediënten waarop een locomotief of wagon soms de mist in kan gaan. Deze locomotief heeft op lage snelheden geen probleem met alle rariteiten op mijn stokoude testbaan, echter de locomotief vond R1 niet fijn. Is de snelheid te hoog, dan klimt de locomotief met de voorste wielen uit de boog en de rest laat zich raden. Ik schrijf dat op het conto van het aangepaste onderstel.
Op de trekkracht testbaan is er getest met de Arnold Ass 7095 transformator. Parallel aan de aansluiting van de rails is een DMM verbonden om de spanning af te lezen. De locomotief eerst wat rondjes alleen laten rijden. Daarna werd er een testsleep aan de haak gehangen oplopend tot 40 wagons. De tijd werd genoteerd en met een programma worden dan de snelheden uitgerekend. De stijging en daling op de trekkracht testbaan loopt van 0,1% (1‰) tot en met 1,4% (14‰), gecontroleerd met een digitale hoekmeter.
trekkracht testbaan
Die sleep wagons bestaat uit door mij afgekeurde wagons. Ik wil een periode II baan bouwen en daar horen dan geen wagons uit periode III of nog later op rond te rijden. Ook zijn er wagons van de verkeerde maatschappij die nog niet bestond in periode II. De wagons in kwestie zijn over het algemeen Roco wagons die destijds goedkoop in de aanschaf waren. Als je begint moet je wat, vandaar. Dus deze afgekeurde wagons kunnen mooi dienst doen als testsleep. Als je precies wil weten welke wagons dat zijn dan kan dat, in dit draadje https://www.n-spoorforum.nl/viewtopic.p ... 7#p275807 kun je dat zien. De conducteurs wagen doet niet meer mee omdat de koppeling niet meer goed werkt.
Analoog
In de handleiding staat dat de spanning loopt van 4Volt t/m 14Volt gelijkspanning, de trafo gaat niet verder dan 13,5Volt (gevolg van 220 naar 240 als netspanning). Deze transformator heeft in het lage bereik een niet zuivere gelijkspanning, dit heeft tot gevolg dat de motor blijft draaien op lage tot zeer lage snelheden. Met 13,7Volt gaat de locomotief als een TGV over de baan, maar liefst omgerekend gemiddeld 327,01km/u. Het minimum voltage waarbij de locomotief nog vooruit komt is ongeveer 3,00Volt, dit geeft een gemiddelde snelheid van 17,94km/u. Met een sleep van 40 wagons (equivalent van 1200t) haalt de trein bij een baanspanning van 13,7Volt gemiddeld 185,95km/u, dat is heel veel harder dan in het echt. De regelaar teruggebracht naar ongeveer 6,7Volt. Met een sleep van 40 wagons rijd de trein dan gemiddeld 51,09km/u met af en toe doorslippende wielen. Dat is nog steeds veel te hard, maar bij een lagere spanning blijft de locomotief met deze sleep ergens op de baan (boog-tegenboog combinatie) stilstaan. Dus nog even geprobeerd met een lagere spanning. Bij ongeveer 5,0Volt en 30 wagons als sleep rijd de trein gemiddeld 30,59km/u. Nog steeds te hard. De wielen zijn gebruneerd en daardoor is de locomotief gevoelig voor vuile rails. Op een aantal punten op de baan stopte de locomotief en bij inspectie bleek daar dan vuil op de rails te liggen.
Het rapportcijfer
In het verleden zijn er al testen geweest waarbij rapportcijfers werden gegeven. Bij trekkracht heb ik de waardering gewijzigd in maximaal 3 punten, extra trekkracht een bonuspunt, minder trekken dan in het echt een aftrek punt. De reden daarvoor is dat de trekkracht te veel het stempel drukte op de eind beoordeling. In de vorige testen kan ik die toevoegen, maar omdat de score daar goed was zal dat op het totaal niet gaan veranderen. Met de nieuwe opstelling kom ik tot het volgende;
Details 9,17
Bouwkwaliteit 5,00
Bedrukking 9,50
Loopeigenschappen 7,50
Bochtengedrag 6,00
Snelheid 10,00
Trekkracht analoog 6,67
Trekkracht digitaal nvt
Totaal indruk 7,69
Door de manier van noteren in een rekenprogramma wordt enige subjectiviteit onderdrukt omdat genoemde onderdelen bestaan uit meerdere meetpunten. Er zijn wat zaken die een verklaring behoeven. Details 9,17 omdat de wielen te klein zijn, maar dat valt alleen op als je gaat meten. Bouwkwaliteit een 5,00 omdat de wielen te klein zijn en omdat de handleiding en de onderdelenlijst een ander model bespreekt dan wat er in de doos zit. Daarnaast is de handleiding onvolledig. Ook is het model iets te kort, maar dat valt voor mij nog binnen de toleranties met -1,09%. Bedrukking een 9,50. Bijna alles is leesbaar, maar bij drie hele kleine teksten lopen enkele tekens door het drukproces dicht. De loopeigenschappen zijn gewaardeerd met een 7,50 omdat de locomotief ondanks 10 wielen gevoelig is voor vuil, meer dan verwacht bij een dergelijk model. Bochtengedrag een 6,00 omdat alle rariteiten niet zonder problemen werden doorlopen. Snelheid een 10,00, locomotief gaat veel harder, maar dat is prima te temperen met de spanningsregelaar. Voor trekkracht had ik een probleem. Deze machine had richting de 60 wagons moeten kunnen trekken op het vlakke land, met enige stijging nog steeds wagongewichten die beduidend hoger waren dan gemeten. Maar de gemeten wagongewichten vallen ook binnen de tabel (Merkbuch für die Fahrzeuge der Reichsbahn uitgave 1924 bladzijde 246) zodra de stijging meer is dan 4 á 5‰, dan trekt het model het wagongewicht met een hogere snelheid. Het rapportcijfer voor trekkracht is daarom een 6,67 geworden. Bij elkaar komt de totale waardering uit op een 7,69, dat is minder dan bij het oudere model en deze locomotief is dus geen verbetering.