z21 baanspanning

[Eendenreetx]

Als ik mijn z21 start aan de pc hang, zie ik een spanning van 17,4V. Ik heb mijn baan nog niet rijklaar, maar tijdens het verdiepen in digitaal kwam ik topics tegen met locs die stopte met een hoge baanspanning. Nu kun je de z21 niet verlagen in baanspanning. Moet ik me nu zorgen morgen of valt dit mee?

[BramvanLeeuwen]

Ik zou me maar geen zorgen maken. Bij de Zimo-decoders zie ik een maximale rijspanning van 24V bij Doehler en Haaas 30V, ook Kühn en TrainOMatic 24V. Alleen bij de stay alive modules (energiebuffers) van Kühn wordt aangegeven max 18V, maar moderne elektronica weekt meestal bij verschillende spanningen. Ze hebben hun eigen spanningsstabilisator ingebouwd. Bij Stay-alive condensatoren ligt het soms anders daar moet je opletten dat er geen condensatoren van 16V maar van dan 30V in zitten. Maar voor de stabilisator zit altijd ook nog een diode die 0,7V van de spanning af haalt. Dus dan max 16,7V. Alhoewel het me sterk lijkt als een condensator voor 16V al bij 16,7V doorslaat.

Maar die buffercondensatoren moet je altijd zelf inbouwen, voor zover ik weet. Heb je dat gedaan?

Nadeel is dat bij een hogere spanning alles wat warmer wordt, en je meer energie verbruikt, maar dat ligt in de orde van een eurocent per jaar. Dar moet je maar niet wakker van liggen. Waarom sommigen een rijspanning van 18V hoog vinden is me een raadsel. Volgens mij van horen zeggen.

[Momfer]

Voor een N-baan vind ik 17,4 Volt best hoog. Ikzelf zou een baanspanning van maximaal 15 Volt aanhouden.

Groet,
Rico

[Eendenreetx]

Ik heb nog niks ingebouwd, moet m’n eerste loc ook nog aanschaffen. Tegen het weekend is m’n baan helemaal aangesloten en ben in het bezit van de z21, dus moet alleen nog op zoek een loc. Is het te simpel om de voedingskabel door te knippen en een spanningsregelaar ertussen te bouwen en deze dan terug te zetten naar 15V? Zie hier toch meerdere mensen die rijden met de z21 start op een n baan, hoe hebben deze het dan opgelost?

[BramvanLeeuwen]

Kijk maar eens bij de gegevens van fabrikanten van loks. Die geven ook allemaal (voor zover ik het gezien heb) een hogere rijspanning aan. Minitrix geeft 22V aan (digitaal).
Ik wil niemand beledigen, maar volgens mij is het een broodje aap dat de spanning veel lager moet zijn . Ja, het is inderdaad wat beter. Dat is waar. Ik rijd zelf ook op 15,7V, en de Dinamo-modules halen er nog wat van af. Het is niet zo dat de spanning die uit je spanningsbron komt direkt op de baan komt. Daar zit weer allerlei elektronica tussen die er wat van af haalt, zoals de Dinamo-modules of iets dergelijks.
Welke argumentatie wordt gegeven op de websites? Meestal dat ze het van horen zeggen hebben.

[Eendenreetx]

Als het met een simpele manier te verlagen is, zou dat natuurlijk uit voorzorg fijner zijn. Kan natuurlijk er weer 50 euro tegenaan gooien voor een nieuwe voeding… maar als het niet hoeft natuurlijk niet.

[WilcoV]

Daarom ben ik zelf gelijk voor de Z21 (de zwarte) gegaan. Wel duurder maar nooit spijt van gehad. Gelijk een programmeerspoor er bij (die mogelijkheid heeft de Z21) en veel meer mogelijkheden.

[Eendenreetx]

Achteraf miss beter geweest maar moet het nu doen met de middelen die ik heb. Het hele digitale gedoe uitzoeken vanaf 0 is een hoop informatie, dat je soms wel eens iets over het hoofd ziet

[Zaunkönigs Bahn]

Volgens de NMRA standaard versie 9 april 2021 S9.1 mag de voedingsbron voor schaal N maximaal 22 Volt, minimaal 8,5 Volt en nominaal 12 Volt zijn. Voor decoders zijn de waarden minimaal 7 Volt, nominaal 12 Volt en maximaal 24 Volt. Een spanning van 14 à 15 Volt aanhouden is verstandig omdat de decoder de overtollige spanning omzet in warmte en door de krappe behuizing van schaal N modellen kan die warmte niet goed weg en kan dan plastic onderdelen laten smelten.

[FidOo]

Ik rij zelf met een Z21 en die staat op 16v. Door de bezetmelders/diodeschakeling blijft daar ongeveer 1 tot 1.5V minder van over wat prima is.

Die condensatoren van 16V in bufferschakelingen gaan bij 16,7V zeker kapot... Mag jij raden hoe ik dat weet.

Er zijn oplossingen voor. Je kunt meerdere diodeschakelingen achter elkaar zetten of de DSR van arnold hübsch toepassen.

[BramvanLeeuwen]

Maar ik vraag me wel af of die 17,4V die je meet wel echt de spanning is waarop de treinen rijden. Welke spanning meet je eigenlijk? Die uit een gelijkspanningsvoeding? Het is best moeilijk om een digitale blokspanning precies te meten. Daar heb je echt een oscilloscoop of geavanceerde meter voor nodig. heb je die. Een blokspanning meten is wel wat anders dan een digitale spanning meten,
Je zegt wel heel eenvoudig: "als ik hem aan de pc hang"" . Maar het zou goed kunnen zijn dat je de ingangsspanning voor de centrale meet, niet de rijspanning. Bij de Z21 kun je de rijspanning softwarematig regelen, volgens de gebruikershandleiding.:
https://www.z21.eu/de/downloads/anleitungen

[Eendenreetx]

Ik zal van het weekend eens alles aansluiten en dan op de baan de baanspanning meten.
Wellicht geeft de pc inderdaad de ingangsspanning aan.

[BramvanLeeuwen]

Ja, en vaak zal de spanning die een spanningsbron levert ook wat lager zijn als de bron belast wordt.
Houd er alleen wel rekening mee dat een digitale spanning niet zo maar met iedere multimeter te meten is. Bij een gelijkspanning of nette wisselspanning werkt hij wel goed.

[Eendenreetx]

Als ik de z21 aansluit op de baan en met een kabel aan de pc hang, geeft hij bij main track current dan de correcte baanspanning aan?

[WilcoV]

Maar ik vraag me wel af of die 17,4V die je meet wel echt de spanning is waarop de treinen rijden. Welke spanning meet je eigenlijk? Die uit een gelijkspanningsvoeding? Het is best moeilijk om een digitale blokspanning precies te meten. Daar heb je echt een oscilloscoop of geavanceerde meter voor nodig. heb je die. Een blokspanning meten is wel wat anders dan een digitale spanning meten,
Je zegt wel heel eenvoudig: "als ik hem aan de pc hang"" . Maar het zou goed kunnen zijn dat je de ingangsspanning voor de centrale meet, niet de rijspanning. Bij de Z21 kun je de rijspanning softwarematig regelen, volgens de gebruikershandleiding.:
https://www.z21.eu/de/downloads/anleitungen

Dat kan alleen met de zwarte Z21, niet met de witte z21 die hier door de topic starter bedoeld wordt.

[BramvanLeeuwen]

Ja, dat vermoedde ik al, toen ik het verschil tussen hoofd en kleine letter zag. Dat was me niet opgevallen.

Kun je soms de baanspanning die de z21 levert uitlezen op de computer? Zet de z21 die op het scherm? Een computer zelf kan natuurlijk geen baanspanning meten. Ik vraag me af hoe die baanspanning gemeten is. Ik zie het niet in de handleiding staan. De vraagsteller zegt dat hij de controller aan de pc-hangt en dan een spanning ziet? Welke spanning bedoelt hij? Waar ziet hij dat? Weet je dat?

[Eendenreetx]

Ik zag het in de maintainve tool maar je hebt geluk dat is de ingangsspanning. Daarnaast staat main track maar die was niet actief, misschien als alles aangesloten is wel.

Maar als er tussen ingangspanning en uitgangspanning een klein verlies zit van 1V en ik plaats nog een bezetmelder gaat er dan ook nog 1V vanaf? Want dan zou ik 16V overhouden wat al beter is.

Los daarvan zou er dan een gelijkrichter moeten tussen de ongedetecteerde wisselstraten?

[WilcoV]

Eén bezetmelder zal je echt geen 1 volt verlies opleveren, ik denk vooral dat je jezelf niet al te druk hierom moet maken. Ook op dit forum zitten heel wat leden die zonder enig probleem al lange tijd met de witte z21 werken zonder dat dit ook maar enig probleem oplevert. Of je een gelijkrichter moet plaatsen bij een ongedetecteerde wisselstraat, tsja. Ik rij met Itrain en mijn wisselstraten hangen gewoon aan een bezetmelder. Het is geheel afhankelijk hoe je hiermee zelf wil omgaan en met welk besturingssysteem je gaat werken. Er zullen ook hierop vele adviezen komen en de waarheid ligt altijd ergens in het midden. Ga je vooral goed inlezen in digitaal rijden en trek hieruit je eigen conclusies. Ga eens langs bij een winkel/bedrijf welke hier veel advies in kan geven, dit is veelal op hun websites te vinden.

[BramvanLeeuwen]

Ja ik dacht al dat het de voedingsspanning van de z21 moet zijn. Die is eenvoudig te meten. Die spanning heeft de z21 zelf ook (zo ongeveer) nodig op goed te werken. Misschien doet hij het ook op een lagere spanning, maar de fabrikant zegt in ieder geval dat je zijn eigen voedingsunit moet gebruiken. Dat is natuurlijk niet echt nodig, maar is om problemen te voorkomen.

Als de bezetmelder op stroomdetectie werkt gaat er een heel klein beetje spanning verloren, maar bij een goede stroomdetector is de weerstand heel klein, zodat er maar een minimale spanning over staat. 0,1V of minder? Daar zal je niks van merken. Een bezetmelder bij een ongedetecteerde wisselstraat lijkt me geldverspilling. Een bezetmelder dient juist om te detecteren. Hij doet niks meer of minder.

[FidOo]

Ik verwijs even hierheen voor dat stukje over ongedetecteerde secties omdat plaatjes veel meer zeggen als woorden:
https://www.nproject.org/nl/modelspoor- ... modelbaan/

Dit geeft Roco/Fleischmann aan over de voedingsspanning/railspanning van de z21 (De witte!)

In der weißen z21 ist die Ausgangsspannung jedoch nicht einstellbar und liegt etwa 1 V unter der Eingangsspannung.

Beachten Sie bitte, dass man mit einem üblichen Multimeter die Ausgangsspannung nicht zuverlässig messen kann. Dies gilt sowohl für das DCC-Signal, als auch ganz speziell für das asymmetrische Motorola-Signal.

Ofterwijl, de uitgangsspanning van de z21 ligt ongeveer 1V lager als de ingangsspanning. Daarnaast is het zo dat als je bezetmelders in je baan hebt zitten dat hier ook spanningsval op treedt. (1 tot 1.4V)

Dus als de bijgeleverde voeding van de z21 bijvoorbeeld 18V is, dan is je railspanning (direct uit je centrale) ongeveer 17V.

Ga je dan door bezetmelders/ongedetecteerde-secties-via-diodebrug heen dan verlies je daar dus ook nog 1 tot 1.4V dus is de daadwerkelijke railspanning ongeveer 16 - 15.6V.

Dat lijkt mij geen enkel issue.

Alleen als je zelf buffercondensatoren in gaat bouwen die condensatoren bevatten die max 16V aan kunnen zou ik dat erg krap vinden en liever een lagere baanspanning willen.
In dat geval kun je 3 dingen doen: (in volgorde van voorkeur)
1: Andere voeding voor je z21 zetten, dus bv geen 18V maar 16V
2: DSR van Arnold Hubsch toepassen
3: Diode's (maar daar kan ik even geen voorbeeld van vinden welke en hoe, maar volgens mij was het gewoon 2 snelle diodes antiparallel)

[BramvanLeeuwen]

Dat lijkt me goede betrouwbare informatie! De spanningsval van de bezetmelders is hoger dan ik dacht. Maar dat hangt natuurlijk van het merk af, hoeft beslist niet zo hoog te zijn. Maar dan heb je al 17,4V-1V-1V=15,4V. En als de voeding van de z21 belast wordt wordt de spanning alleen maar lager.

[Eendenreetx]

Ik ga nergens zelf aan knutselen, dus dan hoef ik in principe niets te doen.

Enige waar ik dan over moet nadenken is de diode voor de ongedetecteerde wisselstraten bij mij. Dank voor jullie informatie!

[BramvanLeeuwen]

Maar waarom hang je die wisselstraten niet gewoon aan een blok (wel aan de scherpe zijde) zoals Wilco zegt? Dan wordt de wisselstraat gevoed via de bezetmelder van dat blok, maar de melder doet verder niks. Hij meld aan niemand wat.

(Maar ik rijd ook met iTrain, en heb geen weet van andere systemen)

[WilcoV]

Ook bij koploper kan je wisselstraten detecteren. Je kan zelfs van een wisselstraat een blok maken. Er wordt niets over de stand van wissels en dergelijke gedetecteerd (dat doet je wisseldecoder) maar je kan wel gewoon bezetmelding van je wisselstraten detecteren. Het enige probleem waar je tegen aan kan lopen is dat je hierdoor andere rijwegen bezet houd die je anders wel vrij zou kunnen geven. Maar dat is alleen van belang als je met een besturingsprogramma (zoals Koploper of Itrain) werkt. Als je bijvoorbeeld met één of twee besturingsdevices (zoals een multimouse) werkt is het toepassen van bezetmelders e.d. al helemaal niet noodzakelijk. Waarom zou je dan immers bezetmelding gaan detecteren als je toch zelf met een handregelaar en op zicht rondjes rijdt. Bezetmelders/terugmelders gebruik je eigenlijk alleen maar om zaken verder te automatiseren.

[BramvanLeeuwen]

Aan Wilco,
ik heb één hele lange en ingewikkelde wisselstraat waarin ik achteraf een bezetmelder had willen zetten. Hij blijft in iTrain soms te lang bezet. Maar ja, ik kan het nog achteraf doen maar heb er geen zijn in. Erg veel nut heeft het niet. Maar uitzonderingen zijn er: zeker. Meestal is het gewoon nodeloos ingewikkeld. Ik ben het helemaal met je eens.