In dit geval gaat het om een rangeerpuzzel op de modelbaan. Niet het plaatsen van wagons bij spooraansluitingen of het ophalen ervan (dat is voor een andere keer), maar alleen het in een bepaalde volgorde plaatsen van wagons met een locomotief. Door opgelegde restricties aan de spoorlengte en het aantal wagons is dat soms ingewikkelder dan zo op het eerste gezicht gedacht. Dit biedt zo een aangename verpozing aan de modelbaan.
Waar heb ik het over? De Inglenook. Misschien wel de meest basale vorm van een rangeerpuzzel die bekend is.
Het sporenplan is erg eenvoudig, en bestaat drie opstelsporen, twee wissels en een uithaalspoor. Twee kopsporen hebben een lengte van 3 wagons, en het derde kopspoor heeft de lengte van 5 wagons. Op het uithaalspoor passen maximaal 3 wagons en de locomotief.
Het spel maakt gebruik van 8 wagons en een locomotief. Het is van belang dat de wagons allemaal ongeveer van gelijke lengte zijn. Bijvoorbeeld allemaal twee-assers of allemaal wagons met draaistellen (4 of 6 assen).
Doel van de puzzel is om vijf van de acht wagons in een bepaalde volgorde te plaatsen. Deze volgorde wordt bepaald met kaarten of kleine lootjes waar de naam van de wagon op staat. Ik gebruik hiervoor kaarten:
Dit zijn gewone speelkaarten waar ik een afbeelding van een wagon overheen heb geplakt. De afbeeldingen heb ik hier vandaan: https://pc2.pxtr.de/D/index.htm?page=/D/intro.htm . Ik heb er voor andere doeleinden op de modelbaan nog wat info aan toegoegd, maar daarover een andere keer meer. Je kan ook alleen het plaatje afdrukken op een etiketvel en dat op de kaart plakken.
De kaarten worden geschud en getrokken en in volgorde van trekking neergelegd. Dit is de volgorde waarin de wagons aan het eind van het spel moeten staan.
Een baantje als dit is van geringe lengte en breedte en is natuurlijk zo op de keukentafel uitgelegd, en de wissels kunnen gewoon met de hand worden bediend. Wat Kato rails lijkt mij uitermate geschikt. Of je maakt 'm op een rest stukje hout. Ik heb géén aparte Inglenook-baan gebouwd maar deze (min of meer) geïntegreerd in Nordheim-Industrie:
Het spoor met de vijf wagons is duidelijk herkenbaar in het midden. Aan beide zijden ernaast is een spoor voor drie wagons. Daarbij heb ik het onderste spoor in lengte beperkt met een pinnetje. In ieder geval is het niet nodig om de volgorde van de sporen hetzelfde te hebben als in het ontwerp. Uiteindelijk gaat het om de lengtes, en die kan je dus eenvoudig beperken.
Ook het uithaalspoor heb ik in lengte beperkt, dit om vals spelen te voorkomen. Nu weet ik zeker dat er maar een lok en drie wagons op het uithaalspoor passen. Overigens, het zal op gevallen zijn dat in dit voorbeeld met 4 tot 6-assige wagons wordt gepuzzeld.
De kaarten liggen op volgorde, de loc en de wagons staan klaar en dan kan het gepuzzel beginnen.
Afhankelijk van hoe de wagons op de baan staan en de middels de kaarten bepaalde gevraagde volgorde is de opgave ingewikkeld en een andere keer weer vrij overzichtelijk. De grootste restrictie zit in de lengte van het uithaalspoor. In het voorbeeld is het erg lastig dat de gasketelwagon achteraan het langste spoor staat, terwijl het niet in de samen te stellen trein voorkomt.
Die wagon moet daar weg, alleen staan er nog vier wagons voor. Vanwege het korte uithaalspoor gaat dat niet zomaar en vinden er veel volgordewisselingen van de wagons plaats. Die volgordewisselingen zetten aan tot nadenken.
Als met gepaste rangeersnelheid wordt gereden dan kan een mens zomaar 15 tot 30 minuten met een opgave bezig zijn. Uiteindelijk staan de wagons dan toch netjes in volgorde op het langste (in dit geval: middelste) spoor.
De kaarten worden weer bijeengepakt, geschud en dan worden opnieuw vijf kaarten getrokken. Het spel begint opnieuw! (Misschien is er een tweede speler die het sneller oplost?).
Dit is een van de manieren om nog meer uit je modelbaan te halen. Je moet er alleen bij het ontwerp wel even rekening mee houden
.Groets, Erwin
NB. Meer informatie over rangeerpuzzels (Inglenook en Time Saver) vind je o.a. op deze Engelstalige website: https://www.wymann.info/ShuntingPuzzles ... enook.html
